PCI-Current Affairs

તમિલનાડુના શ્રી રંગનાથસ્વામી મંદિરને યુનેસ્કો એવોર્ડ મળ્યો

તમિલનાડુના શ્રીરંગમ ખાતેના શ્રી રંગનાથસ્વામી મંદિરમાં મેરિટ કેટેગરીના એવોર્ડ્સમાં સાંસ્કૃતિક વારસો સંરક્ષણ કાર્યક્રમ માટે UNESCO એશિયા-પેસિફિક એવોર્ડ જીત્યો છે. આ તમિલનાડુનુ પ્રથમ મંદિર છે જે UN સંસ્થા તરફથી પ્રતિષ્ઠિત સન્માન પ્રાપ્ત કરેલ છે.

સાંસ્કૃતિક વારસાના રક્ષણ અને સંરક્ષણ માટેના તેના પ્રયાસોની માન્યતામાં આ મંદિરને એવોર્ડ મળ્યો. મંદીરની પુન:નિર્માણની પરંપરાગત પદ્ધતિની સાથે સાથે વરસાદી પાણીના સંગ્રહ અને પૂરને રોકવામાં ઐતિહાસિક ડ્રેનેજ સિસ્ટમની ફરી સ્થાપના આ બે મુખ્ય પરિબળો ને કારણે  મંદિરને આ પુરસ્કાર મળ્યો છે.

UNESCO Asia-Pacific Awards

2000 માં UNESCO દ્વારા સાંસ્કૃતિક વારસો સંરક્ષણ કાર્યક્રમ માટે આ એવોર્ડ શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા. આ એવોર્ડ ચાર કેટેગરીમાં આપવામાં આવે છે- શ્રેષ્ઠતા પુરસ્કાર, ડિસ્ટિંક્શનના એવોર્ડ, મેરિટના એવોર્ડ અને હેરિટેજ સંદર્ભમાં નવી ડિઝાઇન માટેનો એવોર્ડ.

આ પુરસ્કારો 48 દેશોના પ્રદેશમાં તેમના વારસા મૂલ્યને અસર કર્યા વિના, ઐતિહાસિક માળખાને પુનઃસ્થાપિત કરવા અને જાળવવા માટેના પ્રયત્નોને સ્વીકારવાનો લક્ષ્યાંક છે. તેઓ એશિયા-પેસિફિક પ્રદેશમાં સમૃદ્ધ વારસો ધરાવતા સ્મારક અને ધાર્મિક સંસ્થાઓના સંરક્ષણ અને પ્રોત્સાહનમાં તમામ હિસ્સેદારો અને જનતાના પ્રયત્નોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આપવામાં આવે છે.

શ્રી રંગનાથસ્વામી મંદિર

તે દક્ષિણ ભારતમાં સૌથી પ્રસિદ્ધ વૈષ્ણવ મંદિરોમાંનું એક છે. સંગમ યુગની શરૂઆતમાં તમિલ સાહિત્યનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ મંદિર ભારતના પ્રાચીન ઇતિહાસનો ખજાનો છે. તે તમિલ અથવા મંદિર આર્કીટેક્ચરની દ્રવીડીયન શૈલીમાં બનાવવામાં આવે છે.

દંતકથાઓએ તેને ભગવાન વિષ્ણુના આઠ સ્વ-પ્રગટ થયેલા મંદિરોમાંનો એક અને 108 મુખ્ય વિષ્ણુ મંદિરોમાંનો એક તરીકેનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. તે તિરુવરાંગા તિરુપતિ, ભુલૌગા વૈકુંડામ, પેરિયાકોઈલ, ભોગમંડબમ જેવા ઘણા નામોથી ઓળખાય છે.

રાજગોપોરમ (શાહી મંદિર ટાવર) તરીકે જાણીતા મંદિરનો મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર 73 મીટર ઊંચો છે અને અગિયાર ક્રમશમાં નાના સ્તરોમાં આવે છે. મંદિર વાર્ષિક ધોરણે 21 ડિસેમ્બરના તહેવારની ઉજવણી તમિલ મહિનાના માર્ગાજી દરમિયાન (ડિસેમ્બર અને જાન્યુઆરીમાં) 10 લાખથી વધુ મુલાકાતીઓને આકર્ષે છે.