ગિરિજા દેવી: થુમરીની રાણીની
પ્રસિદ્ધ
શાસ્ત્રીય ગાયક ગિરિજા દેવી 88 વર્ષની વયે હૃદયની
તકલીફ ના લિધે નિધન પામ્યા હતા. તેમને અર્ધ-શાસ્ત્રીય ભારતીય સંગીતની સામાન્ય શૈલી
“થુમરીની રાણી” માનવા આવી હતી.
ગિરિજા દેવી
તે 8 મે, 1929 ના રોજ બનારસ નજીકના ગામના જમીનદાર પરિવારમાં જન્મ્યા હતા. તે "સેનીયા અને બનારસ ઘરાના"
ના સુપ્રસિદ્ધ ગાયક હતા. સંગીત ખૂબ જ નાની ઉંમરે તેના જીવનનો એક ભાગ હતો. તેમને
પદ્મ શ્રી (1 9 72), પદ્મ ભૂષણ (1989) પદ્મ
વિભૂષણ (2016), સંગીત નાટક અકાદમી એવોર્ડ (1977), સંગીત નાટક એકેડેમી ફેલોશિપ (2010) અને મહા સંગીત
સન્માન એવોર્ડ (2012) વગેરે મળ્યા હતા.
થુમરી શું છે?
થુમરી (થુમરી) નું
મૂળ એ ઉત્તરપ્રદેશના પૂર્વી ભાગમાં અર્ધ-શાસ્ત્રીય ભારતીય સંગીતની સામાન્ય શૈલી
છે.
'થુમરી' હિન્દી શબ્દ “થુમક” પરથી ઉતરી આવ્યો
છે, જેનો અર્થ થાય છે નૃત્ય પગલાં સાથે ચાલવું જેથી પગની
ઘૂંટીમાં ટિંકલ(Tinkle) કરી શકાય.
થુમરી નૃત્ય, નાટ્યાત્મક હાવભાવ, હળવા શૃંગારરસ, ઉત્સાહપૂર્ણ કવિતા અને ઉત્તર પ્રદેશના લોકગીતો સાથે જોડાયેલ છે, જોકે ત્યાં પ્રાદેશિક વિવિધતા છે. તેનો હેતુ પ્રકૃતિમાં રોમાંચક અથવા
ભક્તિમય છે અને સામાન્ય રીતે કૃષ્ણના પ્રેમ માટે ગોપીઓ આસપાસ ફરે છે.
